Bóng đá được xem là môn thể thao hấp dẫn vì tính chất tranh chấp, cạnh tranh, đối kháng quyết liệt giữa hai bên. Tuy nhiên không phải vì thế mà các cầu thủ có thể tự do chơi bóng tùy ý.
Bóng đá có cho nó những luật lệ thi đấu nhất định, Liên đoàn bóng đá Thế giới (FIFA) là cơ quan chịu trách nhiệm ban hành, cũng như là điều chỉnh và thực thi bộ luật này.
Luật thi đấu bóng đá nói chung rất dài và chi tiết. Tuy nhiên ở đây chúng ta chỉ đi tìm hiểu những luật về thi đấu bóng đá ở sân 5 người, hay còn gọi là sân futsal.
Nhắc đến luật thi đấu ở sân futsal, một trong những yếu tố làm mọi người quan tâm đó là luật thủ môn bóng đá 5 người.
Khác với sân 11 người, ở sân 5 người thủ môn cũng có thể trở thành một cầu thủ và ghi bàn bất kỳ lúc nào, do đó vai trò thủ môn ở sân 5 người vô cùng quan trọng.
Chính vì thế, quyền hạn hay nói cách khác là luật thủ môn của bóng đá 5 người được mọi người rất quan tâm.
Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này, đồng thời cho chúng ta hiểu biết thêm kiến thức về bóng đá, chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu về bộ luật này nhé.
Trang phục của thủ môn
Thủ môn được xem là chốt chặn cuối cùng của một đội bóng, do đó đây là vị trí hết sức quan trọng. Đồng thời đây cũng là vị trí có trang phục khác các cầu thủ trong đội.
Chính vì là vị trí đặc biệt trên sân, do đó thủ môn cũng có những quy định riêng về trang phục. Đồng thời thủ môn là vị trí được ưu tiên sử dụng những vật dụng hỗ trợ thể thao.
Đối với bóng đá 5 người, trang phục của thủ môn được quy định như sau:
- Thủ môn được phép mặc quần dài, áo dài tay.
- Trang phục của thủ môn phải khác màu với trang phục của đồng đội, khác màu trang phục của đối phương, khác màu với trang phục của thủ môn đối phương và khác màu trang phục với trọng tài.
- Thủ môn được sử dụng các vật dụng hỗ trợ như: găng tay, bao gối, bọc khuỷu tay, giày, bọc ống đồng.
- Thủ môn không được phép đội nón, mang những vật khác ngoài những vật cho phép ở trên.
Lưu ý: Giày của thủ môn là loại giày bóng đá được sử dụng cho sân 5 người và việc mang giày là bắt buộc. Đồng thời bọc ống đồng phải được bọc hoàn toàn bên trong tất.
Mua tại Lazada
Đọc thêm: Cách Làm Thủ Môn Giỏi
Thay thủ môn
Tuy thủ môn là vị trí quan trọng bậc nhất trên sân, nhưng cũng có những trường hợp bất đắc dĩ chúng ta cần thay thế người ở vị trí này.
Ví dụ trong những trường hợp như thủ môn bị chấn thương không thể tiếp tục thi đấu, hay thủ môn bị phạt thẻ đỏ, hoặc đội bóng cần triển khai lối đá 5 cầu, thì khi đó chúng ta cần thay thủ môn.
Trường hợp thay người ở vị trí thủ môn ở sân 5 người diễn ra thường xuyên. Tuy nhiên đây cũng là trường hợp hay mắc phải lỗi.
Do đó chúng ta cần nắm kĩ những bước thay người ở vị trí thủ môn, để tránh nhận phải những quả phạt không đáng có, sau đây là cách thay người đúng ở vị trí thủ môn.
- Khi cần thay thủ môn, cầu thủ lựa thời điểm bóng ngoài cuộc để ra dấu hiệu thay người cho trọng tài.
- Thủ môn được thay sẽ mặc trang phục của thủ môn, với số áo đúng như thủ môn đó đã đăng ký.
- Khi thủ môn bị thay đi ra khỏi đường biên dọc, thì thủ môn được thay mới được vào sân. Khi thủ môn vào sân thì trận đấu tiếp tục trở lại.
Lưu ý:
- Trong trường hợp một cầu thủ đang thi đấu (không phải ở vị trí thủ môn), muốn thay xuống làm thủ môn thì, cầu thủ đó phải mặc đúng số áo mà cầu thủ đó đã đăng ký.
- Tất cả cầu thủ trong đội đều có thể thay thế vị trí thủ môn, tuy nhiên phải báo trước cho một trong hai trọng tài. Việc thay người được diễn ra khi bóng ngoài cuộc và phải thay trang phục thủ môn đúng quy định.
- Trường hợp thay người ở vị trí thủ môn sai quy định thì trận đấu vẫn được tiếp tục, tuy nhiên khi bóng ngoài cuộc cầu thủ vi phạm sẽ ngay lập tức bị trọng tài cảnh cáo.
- Những cầu thủ không mang đúng trang phục sẽ bị trọng tài mời ra khỏi sân để thay đổi lại trang phục. Khi trang phục đã đảm bảo hợp lệ, muốn trở vào sân cầu thủ phải chờ lúc bóng ngoài cuộc và được sự đồng ý của một trong hai trọng tài.
Đọc thêm: Luật Bóng Đá Futsal
Phạt gián tiếp
Phạt gián tiếp là hình thức phạt phổ biến khi thi đấu 5 người. Với tính huống này, bóng sau khi sút phải chạm chân một cầu thủ thứ hai trước khi đi vào lưới thì bàn thắng mới được công nhận.
Vì đặc điểm thi đấu ở sân có diện tích nhỏ, do đó luật thi đấu ở sân 5 người có những điểm khác so với các mặt sân lớn, đặc biệt là ở vị trí thủ môn.
Ở vị trí này, nếu không nắm kỷ luật, thì các thủ môn rất dễ gây ra những quả phạt gián tiếp cho đội nhà.
Sau đây là những tình huống gây ra lỗi phạt gián tiếp ở vị trí thủ môn.
- Thủ môn nhận lại bóng từ đồng đội sau khi phát bóng lên, mà bóng chưa vượt qua phần giữa sân hoặc chưa chạm chân đối phương.
- Thủ môn dùng tay bắt bóng hoặc chạm bóng từ đường chuyền trả về của đồng đội.
- Thủ môn dùng tay bắt bóng hoặc chạm bóng từ quả đá biên trả về của đồng đội.
- Thủ môn khống chế bóng bằng chân, hoặc bằng tay ở bất kỳ vị trí nào thuộc phần sân của đội mình quá 4 giây.
Lưu ý:
- Quả phạt gián tiếp sẽ được thực hiện trên vạch 6 mét, gần điểm phạm lỗi nhất.
- Khi thực hiện quả phạt gián tiếp (6m), thủ môn phải đứng trong khu phạt đền, cách xa bóng tối thiểu là 5 mét.
Mua tại Lazada
Phạt đền
Đây là trường hợp xấu nhất mà những thủ môn phải đối mặt. Phạt đền thường xảy ra khi các cầu thủ phạm lỗi trong chính vòng cấm thuộc khu vực sân của đội mình.
Đồng thời trường hợp này cũng xảy ra khi hai đội hòa nhau và phải dẫn đến phân định thắng thua bằng loạt đá luân lưu.
Lúc này, vai trò đặt hết lên vai của những thủ môn. Tuy nhiên các thủ môn cũng cần phải thực hiện đúng luật khi bắt phạt đền.
- Thủ môn đứng trên vạch vôi nối hai cột dọc với nhau, cho đến khi bóng rời khỏi chân cầu thủ đối phương (bóng được đưa vào cuộc).
- Khi quả bóng rời khỏi đường biên ngang dù là trên không hay dưới mặt sân, ra ngoài khung thành mà người chạm bóng cuối cùng là cầu thủ đối phương thì thủ môn được quả ném phát bóng lên.
- Thủ môn ném bóng bằng tay, và hoàn toàn có quyền ném sang phần sân đối phương để phát động tấn công.
- Cầu thủ của đội thực hiện quả phạt đền phải đứng bên ngoài khu phạt đền cho đến khi thủ môn phát bóng lên.
- Bóng được thủ môn dùng tay đưa vào trong khu phạt đền. Bóng được xem là trong cuộc ngay sau khi ra khỏi vòng cấm địa.
Lưu ý:
- Trường hợp thủ môn rời khỏi vạch vôi trước khi cầu thủ thực hiện cú sút thì quả phạt đền sẽ được thực hiện lại.
- Sau khi kết thúc quả phạt đền, nếu không có bàn thắng thì thủ môn thực hiện pha ném bóng lên.
- Quả bóng ném phát bóng lên đi thẳng vào cầu môn đối phương là bàn thắng không hợp lệ.
- Nếu quả ném bóng lên của thủ môn, bị chạm hoặc đá bởi đồng đội, hay đối phương ở trong khu phạt đền, thì thủ môn đó phải thực hiện quả ném bóng lại.
- Thủ môn sau khi ném bóng lên ra khỏi khỏi khu vực phạt đền, sau đó lại chạm bóng lần thứ hai, khi mà chưa có cầu thủ nào đá hoặc chạm vào bóng. Trường hợp này trọng tài cho đội đối phương hưởng một quả phạt trực tiếp ở vị trí gần khu vực phạm lỗi nhất.
- Nếu trường hợp sau khi ném bóng lên, thủ môn lại nhận bóng chuyền về từ đồng đội bằng tay hoặc bằng chân. Trường hợp này trọng tài cho đội đối phương được hưởng một quả phạt gián tiếp trên vạch 6 mét, gần vị trí phạm lỗi nhất.
Phát bóng
Trong bóng đá 5 người tồn tại những quy định phát bóng cụ thể dành cho thủ môn. Trong đó bao gồm phát bóng sống và bóng chết.
Những thủ môn cần quan tâm đến vấn đề này, vì nếu tận dụng tốt việc phát bóng, thủ môn chẳng những phát động được những tình huống tấn công, mà thậm chí còn ghi bàn thắng hợp lệ.
Tuy nhiên phát bóng cũng dễ xảy ra các lỗi mà thủ môn thường mắc phải, nguyên nhân là do sự nóng vội, hoặc hiểu sai những quy định của luật.
Do đó để hiểu rõ hơn và giúp thủ môn có những pha phát bóng chất lượng và đúng luật, chúng cùng nhau tìm hiểu luật phát bóng của thủ môn ở sân 5 người.
Đầu tiên là trường hợp phát bóng chết:
- Trường hợp này được thực hiện khi bóng đã đi hết đường biên ngang. Thủ môn đứng trong khu phạt đền, dùng tay ném bóng vào cuộc (tuyệt đối không được dùng chân).
- Đồng đội nhận bóng từ pha ném bóng của thủ môn phải đứng ngoài khu phạt đền.
- Thủ môn không được giữ bóng quá 4 giây trước khi đưa bóng vào cuộc. Hay nói cách khác, là thời gian tối đa để thủ môn đưa bóng vào cuộc là 4 giây, nếu vượt quá sẽ bị phạt.
- Trường hợp thủ môn ném bóng thẳng vào khung thành đối phương và bóng không chạm bất kỳ cầu thủ nào, thì bàn thắng đó được xem là bàn thắng không hợp lệ.
Trường hợp thứ hai là phát bóng sống:
- Trường hợp phát bóng sống thủ môn được phép dùng chân hoặc tay để đưa bóng vào cuộc.
- Khi bóng từ pha phát bóng bằng chân của thủ môn bay thẳng vào lưới đối phương thì đó được xem là bàn thắng hợp lệ, dù bóng không chạm vào bất kỳ ai.
- Thủ môn được phép phát bóng sống nếu như thủ môn bắt được bóng bằng tay trong vòng cấm. Hoặc là pha bóng không phải do đồng đội chuyền về (tức là bóng do đối phương sút).
- Tương tự như bóng chết, thủ môn không được cầm bóng quá 4 giây trước khi phát bóng.
Luật dành cho thủ môn bóng đá 5 người khá đa dạng và tương đối phức tạp. Những người thường xuyên chơi bóng đá 5 người, chơi bóng đá futsal cần nắm rõ những điều này, đặc biệt là các thủ môn.
Một khi chúng ta đã nắm chắc luật thì chúng ta sẽ thi đấu tự tin hơn rất nhiều, cùng với đó là chúng ta có thể bắt lỗi đội bạn và khiếu nại với trọng tài.
Đồng thời việc nắm bắt được luật, sẽ giúp chúng ta có thể làm trọng tài trong những giải đấu phong trào, hoặc thậm chí cao hơn là những giải chuyên nghiệp.
Đọc thêm: Các Vị Trí Trong Futsal